Japonya liderliğinde uluslararası konsorsiyumun üstlendiği Sinop'taki nükleer santral projesinin akıbetine ilişkin Japon basınında yer alan iddialar, yüklenici firma Mitsubishi ve Japonya hükümeti tarafından yalanlandı.
Japon basınında bir süredir Japonya liderliğinde uluslararası bir konsorsiyumun yapımını üstlendiği Sinop'taki nükleer santralin akıbetine ilişkin iddialar dile getiriliyor. Geçtiğimiz hafta başında Japon Nikkei gazetesinde yer alan haberde, santral inşaatının yüklenici firması Mitsubishi Heavy Industries'in Fukuşima kazası sonrası artan maliyetler nedeniyle Türkiye'deki projeden çekilmeye hazırlandığı iddia edilmişti. BBC Türkçe'nin sorularını yanıtlayan Mitsubishi yetkilisi Daisaku İşii, Japonya hükümetinin ve şirketlerinin projeden çekilme niyetinde olduğu iddialarını yalanladı. İşii, "Yaptığımız fizibilite çalışması, Türkiye hükümeti ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından şu sırada değerlendirme aşamasında" dedi.
Geçen ay Tokyo'da Japon enerji yatırımcılarına yönelik bir toplantı yapan Türkiye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Alparslan Bayraktar, projeyle ilgili olarak Temmuz sonunda kendilerine gelen fizibilite çalışmasının revizyonunun devam ettiğini söylemişti. Daha önce de Sinop'taki projeye finansman sağlayan Itochu adlı Japon şirketinin, yine artan maliyetler nedeniyle geçen aylarda projeden çekildiği konuşulmuş ancak bu haber de Japon ve Türk kaynaklarınca doğrulanmamıştı.
Ancak 2013 yılının Mayıs ayında Japonya Başbakanı Şinzo Abe ve o zamanlar Başbakan olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında imzalanan Sinop Nükleer Santrali projesi konusunda Japonya ve Mitsubishi'yi revizyona zorlayan maliyet kaygıları olması kaçınılmaz. 2011 yılındaki deprem Japon kıyılarında tsunamiye ve nükleer felakete neden olmuştu. Japonya basınına yansıyan bilgilere göre 11 Mart 2011'de Fukuşima Nükleer Santrali'ndeki kaza ve sızıntı sonrası, yurtiçi-yurtdışı santrallerin inşasında eski güvenlik protokollerinin değiştirilmesi ve yenilerinin eklenmesi, Sinop gibi projelerinin maliyetlerini büyük ölçüde arttırdı.
Mitsubishi, fizibilite çalışmasının detaylarını "ticaret sırrı" sayıyor ve paylaşmıyor. Ancak şirketin hesapladığı 2 trilyon yenlik (18 milyar dolar) ilk maliyetin, bu yılın Temmuz ayında sundukları son gözden geçirilmiş maliyet raporunda 5 trilyon yene (44 milyar dolar) çıkmasını, Türkiye'nin kabul etmediği belirtiliyor. Japon tarafının ise projenin artan maliyetini karşılamak için elektrik fiyatlarını artırmayı teklif ettiği ancak Türk tarafının kamuoyundan gelecek tepkiler nedeniyle buna yanaşmadığı iddia ediliyor. Bazı çevreler yaz ayında yaşanan Dolar-TL kurundaki dalgalanmaların da Türkiye'deki projeyi sekteye uğratan bir başka faktör olduğunu düşünüyor. Ne var ki durumun Türkiye'ye özgü olmadığı, son zamanlarda Japonya hükümetinin ve Japon şirketlerinin Türkiye dışındaki ülkelerde de nükleer proje finansmanında zorluklar yaşadığı biliniyor.
Kaynak enerjienstitutusu.de
