Son 1 aydır biz eczacılara en çok sorulan soru bu “grip aşısı geldi mi?” Bu sebepten kısa bir bilgilendirme yapmak istedim.
Herkesin bildiği üzere, ülkemizde grip aşısı üretilemiyor. Tüm dünyada grip aşısı üretimini biri İngiliz ve biri Fransız iki firma yapabiliyor. Son yıllarda İngiliz firmasından grip aşısı temin edemiyoruz sadece Fransız firmasından sınırlı sayıda aşı alabiliyoruz. Geçen sene hep beraber yaşadığımız gibi grip aşısı hem çok geç hem de çok az sayıda gelmişti.
Grip aşıları normal ilaçlar gibi önceden üretilip stok yapılabilecek ürünler değil. Grip döneminde hangi suşların daha yaygın görülebileceği üzerine çalışmalar yapılıp grip mevsimi olarak bilinen eylül- şubat aylarının hemen öncesinde üretime başlanıyor ve grip mevsimi bitiminde üretimi durduruluyor. Bu sene özellikle COVİD-19 pandemisi nedeniyle grip aşısına tüm dünyada çok fazla talep var ve firmalar talepleri karşılayamıyor.
Ülkemize ne zaman ve ne kadar grip aşısı geleceği konusunda henüz resmi bir açıklama yok ama şu bir gerçek kesinlikle ihtiyacımızdan çok az grip aşısı gelecek. Gayri resmi açıklamalara göre Türkiye’nin ihtiyacı 30 milyon civarı aşıyken ülkemize 1-1,5 milyon civarında aşı gelmesi bekleniyor. Bu aşılardan pandemi ile mücadele eden sağlık personeline de ayrılması düşünülüyor.
Yine resmi olmayan açıklamalara göre 15 Ekim-15 Kasım döneminde ülkemize ilk parti aşının gelmesi bekleniyor ama hangi yolla dağıtımı yapılacağı henüz belirsizliğini koruyor. Özellikle risk grubundaki kişilerin aşılanabilmesi için aşıların eczanelere hiç gönderilmeyeceği bile konuşuluyor. Özellikle televizyonlarda grip aşısı için eczanelerde sıra oluşturulduğu ve bu sıraya göre dağıtım yapılacağı şeklinde yanıltıcı haberler yapılıyor. Bazı eczanelerde 500-1000 kişilik listeler oluşmuş durumda. Bize de sürekli adımızı listeye yazıp bize aşı getirtin talepleri yapılıyor.
Ben eczanelerde bir liste oluşturulmasını doğru bulmuyorum. Çünkü listeye adını yazdıran kişi onun adına aşı geleceğini düşünüyor ama geçen sene yaşadığımız gibi aşı gelirse çok sınırlı sayıda gelecek. Şahsi düşüncem aşı bekleyen 50 kişiden sadece 1 tanesinin aşılanabileceği yönünde. Ayrıca ilk önce risk grubundaki kişilerin aşılanması çok önemli. 25 yaşında hiçbir hastalığı olmayan biri yerine 75 yaşında kalp, şeker , astım vb. kronik hastalıkları olan bir kişinin aşılanması gerekli. Bu ayrımı da en güzel hekimlerin yapabileceğini düşünüyorum. Tabi ki bu benim şahsi fikrim.
Bir diğer sorunlu aşı da zatürre aşısı olarak bilinen aşı. Şu an aile hekimlikleri tarafından 65 yaş üzeri risk grubundaki kişilere ücretsiz yapılıyor. Zatürre aşısı iki çeşit. Sadece bir çeşidi aile hekimliklerinde var. (KPA13) Tam bir korumanın sağlanması için aile hekimliklerindeki aşıyı yaptırdıktan 8 hafta sonra diğer aşıyı da (PPA23) yaptırmak gerekli. İkinci aşı olmadan ilk aşı etkili değil gibi bir yanlış anlaşılma olmasın sadece korudukları hastalık etkenleri farklı. Aynı grip aşısında olduğu gibi bu aşı da yurt dışından geliyor ve en son temmuz ayının başında tüm Karadeniz bölgesine 50-100 adet gönderilmiş. Bu aşının da ülkemize ne zaman ne kadar geleceği belli değil. Risk grubunda olmayan kişilerde aile hekimlerinin tavsiyesi ile eczaneden ücretiyle aile hekimliklerinin dağıttığı aşıyı (KPA13) satın alıp yaptırabilirler.
Pandemi süresince aşılanarak bağışıklık sistemini hastalıklara karşı hazır tutmak çok önemli ama daha önemlisi hastalıklarla karşılaşmayı engellemek için “Maske, mesafe ve temizliğe dikkat etmek” Bağışıklık sistemini kuvvetlendirmek için düzenli ve dengeli beslenmek, spor yapmak ve düzenli bir uyku ise olmazsa olmazlardan. Ayrıca doktor gözetiminde eczacınızın tavsiye ettiği C vitamini, çinko, D vitamini, probiyotik vb. takviyeleri de kullanabilirsiniz.
Sağlıklı günler.