https://www.gerzeninsesi.com/files/uploads/user/BaYlYksYz11.jpg
Volkan Yaşar Berber

ERMENİ AZINLIĞINDA SALGIN

18-01-2021 15:31 602 kez okundu.

Balkan savaşları sonrası bulaşıcı hastalıklarla mücadele edebilme peşi sıra gelen savaşlar sebebiyle çok zorlaşmış idi. Tümgeneral Dr. Ekrem Şadi Kavur, Balkan savaşını kastederek; bu savaş sonrası terhis edilen erlerin portör olarak Anadolu’nun her yerinde salgına neden olan bulaşıcı hastalıkların taşıyıcıları olduğunu ve kısa süre sonra başlayan Dünya savaşında, özellikle 3. Ordu’yu perişan ettiğini neşr etmektedir. Mamafih, Rusya’dan hususi salgının Anadolu’ya Erzurum’dan Trabzon’a sonrasında Samsun, Sinop, Kastamonu illerine de yayılarak önü alınmaz bir hızlanış göstermiştir.

Doğu Anadolu’da dış şer güçlerin kışkırtmalarıyla Ermeni çetelerinin Müslümanları çoluk çocuk demeden katletmeleri sonrası, Jön Türklerin desteğiyle topluca Halep ve çevresi illere sürdürülmeleriyle zamane halen süregelen salgının boyutları bir hayli genişlemişti ki, Helmut Becker, ‘’Ermeni sürgünüyle Suriye ve Filistin’de 1915 yazında bulaşıcı hastalıkların en şiddetli şekilde görüldüğünü ‘’ yazar.

16 Temmuz 1915 tarihinde, Deutscher Hülfsbund für christliches Liebeswerk im Orient adlı yardım derneği, ‘’hasta sayısının oldukça arttığını’’ belirtmekte idi. Alman Mühlens, 1915 Ağustos ayında Halep ve oradan kuzeye yaptığı seyahatinde ise ‘’kütleler halinde gelen Ermenilerin rekurrens, tifüs, dizanteri ve kolera taşıdıklarını, bulaştırdıklarını, mülteciler arasında özellikle de Halep’te hasta ve ölüm vakaları sayısının çok yüksek olduğunu, daha önce tifüsün görüldüğü Pozantı ve Konya’ya kadar Ermenilerin bulaşıcı hastalıkları yaydıkları’’ şeklinde nakleder. Ve yine Alman Konsolosu Hoffman, Suriye de fleckfieber hastalığının Ermeniler vasıtasıyla yayıldığını neşr etmektedir.

Gerçek şu ki, Kurtuluş savaşında cepheden daha fazla kaybın tüm savaşa katılan tüm Ülkelerin salgın hastalığa yenik düştüğüdür. Alman Subayı Gerold von Gleich da ‘’Hastalığın ilk etapta Ermenileri perişan ettiğini ve daha sonra Türkler arasında da hızla yayıldığını’’ belirterek Jakop Künzler, ‘’sürgün edilen Ermenilerin büyük kısmının lekeli humma (tifüs) öldüğünü’’ yazar. Bu zamanlarda günlük yaklaşık 180 Ermeninin salgından dolayı öldüğü bilinmektedir.

Dış kaynaklardan istifade edilerek elde edilen birçok bilginin hemen hemen aynı beyanatta olduğu ve kayıtlara geçirilirken de özen gösterildiğinden bugün arşivlerden ulaşabilmekteyiz. Joseph Pomiankowski, ‘’tifüs salgınından en az 1 milyon Müslümanın öldüğünü ‘’ ifade etmektedir. Hatta Avusturya-Macaristan Konsolosu Dardini de ‘’bu kötü tabloyu işaret etmekte ve yaklaşık iki aydan beri Halep’te şiddetli bir tifüs salgınının olduğunu ‘’ belirterek, ‘’Hastalık mikrobunu göç ettirilen Ermenilerin getirdiğini ve şehirde günlük ölüm oranının 300’ü aştığının iddia edildiğini’’ yazar.

19 Ağustos 1916 tarihli Neune Zürcher Zeitung gazetesinin haberinde ise, ‘’ Ermenistan’ın yüksek kesimlerinde yaygın olan bulaşıcı tifo, tehcir edilenlere eşlik etmiştir. Bütün tehcir edilenler, dizanteri den acı çektiler. Geçenlerde kolera hastalığı da ortaya çıktı.’’ Olarak neşr etmiş idi. Ermenİlerin, Kürtler ve Kafkasya’dan kaçan Müslümanların geçtiği yollar üzerinde bulunan tüm köylere de salgın hastalıkları sirayet ettirerek köylülerin ölümlerine de sebep olmuşlardı. İstanbul Avusturya Askeri Ataşesi Joseph Pomiankowski ise,’’ Ermenistan’da 100 binlerce Türk askeri açlıktan kırılmıştı.

Her türlü temizlik şartları ve sağlık hizmetlerinden mahrum olan Ermeni kervanları, gittikleri yerlere üzerlerindeki bulaşıcı mikropları da götürmüşlerdi. Kervanlar, uğradıkları bölgelerde yaklaşık 1 milyon Müslüman’ın ölümüne sebep olan lekeli humma hastalığının mikrobunu da bırakarak gitmişlerdi.’’ yazarak üzücü olayı tarihi kayıtlara geçirtmiştir. Halep Alman Konsolusu Rössler, zamane Dışişleri Bakanlığına salgın hastalıklarla ilgili birçok rapor göndererek, ‘’Halep’te süren dizanteri ve tifodan dolayı günlük ölüm oranının evvela 25’ten 40’a, daha sonra 60’a yükseldiği 9 Eylül 1915 ‘’ belirtmektedir. Tarih gerçekleri saklamaz.

Neler Söylendi?

DİĞER YAZILARI İÇSELLEŞTİRİLEN DEĞERLER İRADESİZLİK Milli Kültürel Mirasçısı İNSAN KURALLARA SIĞMAZ KUSURLU GELECEĞE KURAL KONAMAZ BÜYÜK SORU İŞARETLERİ.. DAVRANIŞSAL BELİRTİLER BİREYDE KONTROLLÜ YAŞAM ÜZÜNTÜSÜZ YAŞAMAK ONU KURTARMAYI DÜŞÜNME KİŞİLİK BOZUKLUĞU İNİŞLİ ÇIKIŞLI DUYGULAR PASİF AGRESİF ÇAĞDAŞ AİLE MODELİ OLASILIKSIZLIK KÜÇÜK AYRINTILAR GÖZLERİMİZDEN KENDİMİZE BAKMA… BU AÇIDAN BAKINCA.. BİLİŞSEL DAVRANIŞ HAYATINA YÖN VER.. YAŞAMSAL REGÜLASYON BAZILARI DA GERÇEKTEN.. OYUNLARLA YAŞAYANLAR GELECEĞE ADANMIŞ YATIRIMLAR GENÇLİKTE ERDEMLİLİK ZAMAN KIRILMASI İNSANLARDAKİ FARKLILIĞIN HİKMETİ BEN ALIŞIĞIM KİŞİDE DUYUMSAMA… FAKAT BU DOĞRU MU? ANLAMA VE KAVRAMA YETENEĞİ KİTAP OKUMA ALIŞKANLIĞI… KENDİNİ YÖNETME HAYATTA FEDAKARLIK GÖZLEMLENEMEYENLER….! DAĞILMIŞ MANTELİZM TARİHTE JURNALCILIK DÜNYA KARANLIKLARI MANKURTLAŞAN TOPLUMLAR İLİM PAZARLARI ANTİK CARUSA GERZE İNSANIN TEDAVİSİ HESABA KATILMAYAN BİLİNMEZLİKLER DİMAĞDA YOZLAŞMA İNSANIN KENDİNİ TANIMA SANATI İNSANOĞLUNUN ACİZLİĞİ ANADOLU’DA AZINLIK OKULLARI AMERİKA YENİ DÜNYA DÜZENİ OSMANLI’ DAN GÜNÜMÜZE PARA GENÇLİĞİN DÜŞMANI 'DEİZM' DÜNYA’DA TÜRKİYE GERÇEĞİ SIR GENÇLİKTE SAKLI TÜRK VE İSLAM ALEYHTARLARI Tarihte İnsan Tüccarlığı ORTADOĞU’DA İSRAİL TESİRİ FATİH’İN MUMYASI SÖMÜRGECİ VESAYETİN YOLU ÖLÜM BANA TATLI GELDİ KAVM-İ NECİP VE KAN İMPARATORLUĞU GÖÇMENLERİN SON ADASI HAYATIN ANLAMI GİZEMLİ YÖNETİCİLER KRALLIĞI YABANCI MİSYONERLER ANADOLU RUMLARI ve YUNANLILAR ANADOLU KADINLARININ YURTTA SULH MÜCADELESİ JAPONLARIN TÜRKİSTAN PROJESİ CUMHURİYETİN İLK GAZETELERİ GÖRÜLEMEYEN GİZEMLER KARABAĞ TEYAKKUZ’U ARİFANE